برق صنعتی چیست و چه مواردی را شامل می شود؟
برق صنعتی را می‌توان در ابتدایی‌ترین تعریف خود به کاربرد انرژی الکتریکی در زمینه‌های صنعتی تعریف کرد. این رشته که شامل موضوعات گسترده‌ای مانند مقاومت، قدرت، نمادهای برقی، ولتاژ، و نقشه‌های برقی می‌شود، هر روزه شاهد افزایش علاقه‌مندان به یادگیری خود است.
تعریف و مفهوم برق صنعتی
برق صنعتی به کنترل و مصرف انرژی الکتریکی در فضاهای صنعتی نظیر کارگاه‌ها و کارخانه‌ها اشاره دارد. این حوزه شامل تکنیک‌ها و روش‌هایی است که برای نظارت و بهره‌برداری از انرژی الکتریکی در محیط‌های صنعتی و همچنین در ساختمان‌های مسکونی، تجاری و بیمارستان‌ها استفاده می‌شود.
اجزاء و مؤلفه‌های کلیدی برق صنعتی
برق صنعتی بر پایه‌ی شبکه‌های سه فاز و قدرت است و شامل تجهیزات قدرتی مانند موتورهای سه فاز، ژنراتورها و ترانس‌های قدرت می‌شود. به عنوان مثال، روشن کردن یک موتور تک فاز از نوع دو خازنه با استفاده از دو خط فاز و نول و یک کلید صفر و یک، در یک بالابر مصالح ساختمانی، نمونه‌ای از کاربردهای برق صنعتی است.
این رشته با گسترش روزافزون صنایع و تکنولوژی‌های جدید، نقش بسزایی در پیشرفت و توسعه صنعتی ایفا می‌کند و به عنوان یکی از اجزاء اصلی در انواع صنایع به شمار می‌رود.
کاربردهای برق صنعتی
برق صنعتی در موارد متعددی کاربرد دارد که به برخی از این موارد اشاره شده است:
- استفاده از کلیدهای الکتریکی سه فاز: روشن و خاموش کردن کلیدهای الکتریکی سه فاز به کمک کلید گردان صفر و یک.
- کنترل موتور تک فاز: خاموش و روشن کردن موتور تک فاز با استفاده از کلید گردان.
- راه‌اندازی پمپ‌های آب کشاورزی: استفاده از کلید ستاره-مثلث برای راه‌اندازی پمپ‌های آب کشاورزی و پمپ‌های شناور سه فاز.
- کنترل کمپرسورها: روشن و خاموش کردن کمپرسورها به کمک کنتاکتور.
- استفاده از رله‌های هوشمند: کنترل موتورها با استفاده از رله‌های هوشمند.
- کنترل نوار نقاله‌ها: روشن کردن موتورهای نوار نقاله.
- توزیع برق سه فاز: تقسیم برق سه فاز ورودی یک کارگاه با استفاده از چند کلید اتوماتیک.
- کنترل توان راکتیو: کاهش توان راکتیو یک کارگاه با استفاده از خازن‌ها.
- نمایش جریان الکتریکی: نمایش مقدار جریان فازها در کارگاه‌ها و ساختمان‌ها به وسیله آمپرمتر دیجیتالی.
- کنترل روشنایی کارگاه‌ها: روشن و خاموش کردن روشنایی کارگاه‌ها با استفاده از کنتاکتور و شستی‌های استارت و استاپ.
- راه‌اندازی نرم موتورهای سه فاز: استفاده از دستگاه سافت استارت برای راه‌اندازی نرم موتورهای سه فاز.
- کنترل دور موتورهای سه فاز: استفاده از درایو الکتریکی برای کنترل دور موتورهای سه فاز.
توجه داشته باشید که این موارد تنها بخشی از کاربردهای گسترده برق صنعتی هستند.
بازار کار برق صنعتی
برق صنعتی به دلیل کاربردهای گسترده‌اش در حوزه صنعت، فرصت‌های شغلی متنوعی را ارائه می‌دهد. در دوره‌های آموزشی برق صنعتی، شرکت‌کنندگان با وسایل و تجهیزات مورد استفاده در کارخانه‌ها و کارگاه‌های صنعتی آشنا می‌شوند. فرصت‌های شغلی در این حوزه عمدتاً شامل کار در کارخانه‌ها، کارگاه‌های صنعتی و سایر محیط‌های مرتبط با صنعت است.
تجهیزات ضروری برای یک مهندس برق صنعتی
برای اجرای وظایف به عنوان یک مهندس برق صنعتی، دانش و استفاده از تجهیزات تخصصی اهمیت بالایی دارد. در اینجا به معرفی برخی از این تجهیزات مهم پرداخته شده است:
- رله بی متال: رله بی متال، مسئول محافظت از موتورهای الکتریکی در برابر اضافه بار است. این دستگاه از دو فلز غیرهمجنس ساخته شده و با توجه به اختلاف ضریب انبساطی فلزات کار می‌کند.
- کنتاکتور: کنتاکتور برای برقراری یا قطع ارتباط الکتریکی بین منبع تغذیه و بار استفاده می‌شود. این دستگاه شامل دو هسته متحرک و ثابت است که به واسطه جریان الکتریکی فعال می‌شوند.
- کلید مینیاتوری: کلید مینیاتوری یک قطعه الکترومکانیکی است که برای محافظت از کاربر در برابر اتصال کوتاه و اضافه بار به کار می‌رود. این کلیدها می‌توانند حرارتی یا مغناطیسی عمل کنند.
- شاسی: شاسی به عنوان وسیله‌ای برای انتقال فرمان وصل و قطع به سمت رله‌ها و کنتاکتورها استفاده می‌شود. شاسی‌ها در انواع مختلف بر اساس قطر، ظاهر و نوع فرمان موجود هستند.
- کلید حرارتی: کلید حرارتی وظیفه محافظت را بر عهده دارد و می‌تواند هم جریان حرارتی و هم جریان مغناطیسی را کنترل کند.
- ترمینال ریلی: ترمینال ریلی برای برقراری اتصالات و ارتباطات بین تجهیزات مختلف در حوزه برق صنعتی کاربرد دارد. این ترمینال‌ها در انواع مختلف مانند معمولی، فشاری، دو طبقه و چند طبقه وجود دارند.
این تجهیزات تنها بخشی از ابزار مورد نیاز یک مهندس برق صنعتی هستند و بسته به نیازها و شرایط خاص کاری، ممکن است تجهیزات دیگری نیز لازم باشد.