معرفی و کاربرد اینورتر صنعتی (VFD)
تعریف اینورتر صنعتی (VFD):
- مبدل DC به AC: اینورتر صنعتی، معروف به VARIABLE FREQUENCY DRIVE یا VFD، یک دستگاه الکترونیکی است که برق DC را به برق AC تبدیل میکند.
کاربردهای اینورتر صنعتی:
- کنترل دور موتور: به عنوان کنترل کننده دور و راهانداز موتور عمل میکند و قابلیت تولید برق AC با ولتاژ و فرکانس مورد نیاز کاربر را دارد.
- کنترل سرعت موتورهای AC سه فاز: از طریق تغییرات ولتاژ و فرکانس، سرعت شفت موتورهای AC سه فاز را کنترل میکند.
نامهای دیگر اینورتر صنعتی:
- عناوین متفاوت: به عنوان درایو سرعت متغیر، درایو سرعت قابل تنظیم، درایو فرکانس قابل تنظیم و درایوهای صنعتی نیز شناخته میشود.
قابلیتهای ویژه اینورتر:
- تنظیم سرعت موتور: قابلیت افزایش یا کاهش سرعت موتور برای برآورده کردن نیازهای کاربردی مختلف.
- کنترل موتورهای سه فاز با برق تک فاز: توانایی کنترل و راهاندازی موتورهای سه فاز تا توان 11 کیلووات با استفاده از برق تک فاز.
اینورترهای صنعتی به دلیل امکان تنظیم دقیق سرعت و بهرهوری انرژی در بسیاری از کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار میگیرند و به خصوص در مواردی که نیاز به کنترل دقیق سرعت موتور است، کارایی بالایی دارند.
مقدمه در مورد اینورترهای برق صنعتی
اینورتر برق صنعتی، یا همان درایور AC، وسیلهای است که برای کنترل الکتروموتورهای جریان متناوب AC به کار گرفته میشود. این دستگاهها با کنترل و تغییر فرکانس ولتاژ ورودی، به تنظیم سرعت موتور کمک میکنند.
تقسیمبندی اینورترها
اینورترهای صنعتی به دو دسته کلی تقسیم میشوند:
- ورودی تکفاز: اینورترهایی که با برق ورودی تکفاز کار میکنند.
- ورودی سهفاز: اینورترهایی که با برق ورودی سهفاز کار میکنند.
اهمیت اینورتر در صنایع
اینورترها با ورود خود به صنایع، توانستهاند بسیاری از مشکلات را مرتفع کنند. اینورترهای صنعتی به عنوان هسته اصلی تولید توان در یک منبع تغذیه بدون وقفه عمل میکنند. در انتخاب اینورتر صنعتی، کیفیت ولتاژ، قابلیت اطمینان، راندمان بالا، رگولاسیون مناسب، و کاهش اختلالات موجی مانند آفست و هارمونیکهای ورودی و خروجی از فاکتورهای اصلی محسوب میشوند.
اجزای اصلی اینورترها
اینورترها از سه جزء اصلی تشکیل شدهاند:
- قسمت یکسو کننده برق شهری: تبدیل برق شهر متناوب به ولتاژ بالا (مبدل AC به DC).
- صافی خازنی: به منظور کاهش ریپل برق ورودی.
- قسمت تغییر قدرت یا IGBT: برای تولید پالس PWM با سرعت بالا (مبدل DC به AC). IGBTها، که مخفف عبارت Insulated-gate Bipolar Transistor هستند، ترانزیستورهای دوقطبی گیت عایق بوده و در کاربردهای کلیدزنی سرعت بالا استفاده میشوند.
انواع اینورتر صنعتی از نظر ورودی
تقسیمبندی بر اساس نوع ورودی: اینورترهای صنعتی به دو دسته تکفاز و سهفاز تقسیم میشوند. توجه داشته باشید که خروجی همه آنها سهفاز است و برای اینورترهای با توان بالاتر از ۳ اسب، فقط از ورودی سهفاز استفاده میشود.
انواع اینورتر صنعتی از نظر کاربرد
کاربردهای متنوع: اینورترهای صنعتی در دستگاههای مختلفی همچون پمپها، فنها، آسانسورها، جرثقیلها، نوارهای نقاله و دستگاههای اکسترودر به کار میروند. برای پمپ و فن از اینورترهای با گشتاور متغیر و برای آسانسورها، نوار نقالهها و جرثقیلها از اینورترهای با گشتاور ثابت استفاده میشود. همچنین، در گیربکسهای اکسترودر از اینورتر با فیدبک PG استفاده میگردد.
انواع اینورتر صنعتی از نظر موج تولیدی
- اینورتر موج مربعی (Square Wave Inverters): این نوع اینورترها موجهای نامناسبی تولید میکنند و در بازار با کمترین قیمت به فروش میرسند.
- اینورتر سینوسی اصلاح شده (Modified Sine Wave Inverters): این اینورترها موجهای ترکیبی از موج مربعی و سینوسی تولید میکنند و از قیمت مناسبی برخوردارند. مناسب برای وسایل برقی خانگی مانند تلویزیونها و کامپیوترها، اما برای تجهیزات صنعتی مانند موتورها مناسب نیستند.
- اینورتر سینوسی خالص (Pure Sine Wave Inverter): موج تولیدی این اینورترها مشابه با ولتاژ شهری است و قادر به راهاندازی انواع ماشینآلات و تجهیزات الکتریکی میباشد.
- اینورتر متصل به شبکه (Grid Tie Inverter): این اینورترها مناسب برای مواقعی هستند که اتصال به شبکه برق حیاتی است و برای کاهش هزینههای برق مصرفی و استفاده از انرژی خورشیدی مورد استفاده قرار میگیرند.
- اینورترهای جدا از شبکه (Off Grid Inverter): این نوع اینورتر قابل اتصال به شبکه برق نیست و ولتاژ مستقیم موجود در باتریها را به ولتاژ مستقیم ۲۲۰ ولت تبدیل میکنند، مناسب برای استفاده در وسایل برقی خانگی.
ویژگیهای اصلی اینورترهای برق صنعتی تکفاز و سهفاز Cumark
اینورترهای برق صنعتی Cumark، با قابلیتهای چشمگیری که دارند، در بهبود کارایی و کاهش هزینههای نگهداری دستگاههای صنعتی نقش مهمی ایفا میکنند.
- قابلیت راهاندازی موتورهای سهفاز: توانایی راهاندازی موتورهای سهفاز تا ۱۱ کیلووات (این توانایی در برندهای مختلف متفاوت است).
- افزایش عمر دستگاه: اینورترها با کاهش اختلالات در شبکه برق، به افزایش طول عمر دستگاههای متصل کمک میکنند.
- کاهش اختلالات شبکه برق: این ویژگی به حفظ ثبات و پایداری شبکه برق کمک میکند.
- چپگرد و راستگرد کردن الکتروموتور: امکان چرخش در هر دو جهت برای الکتروموتورها فراهم میآید.
- کاهش جریان راهاندازی: جریان راهاندازی کشیده شده از شبکه کمتر از ۱۰ درصد جریان نامی است.
- افزایش سرعت موتور: امکان افزایش سرعت موتور تا ۲۰ درصد بیشتر از سرعت نامی.
- کاهش تنشهای مکانیکی: کاهش تنشهای مکانیکی هنگام استارت اولیه به دلیل راهاندازی و توقف نرم، که باعث کاهش هزینههای تعمیر و نگهداری میشود.
- تغییر زمان صعود و نزول (ACC & DCC): قابلیت تنظیم زمان صعود و نزول از ۰٫۱ تا ۶۰۰۰ ثانیه.
- کاهش مصرف انرژی: کاهش مصرف انرژی به عنوان یکی از ویژگیهای کلیدی اینورترها.
- جلوگیری از جریان کشی اولیه: این ویژگی به حفظ ثبات شبکه برق کمک میکند.
- کنترل نحوه توقف موتور: امکان کنترل دقیق بر روی نحوه توقف موتور.
- کاهش صدا و نویز: کاهش صدا و نویز خروجی الکتروموتور، ویژگی مهمی برای مصرفکنندگان پمپهای خانگی است.
- امکانات نرمافزاری پیشرفته: اضافه شدن قابلیتهای نرمافزاری برای مدیریت بهینه عملکرد کنترل دور.
کاهش مصرف برق توسط اینورتر صنعتی کومارک (Cumark) تا ۸۷٫۵%
اینورتر صنعتی کومارک با استفاده از فناوری پیشرفته خود، توانایی چشمگیری در کاهش مصرف برق و افزایش کارایی دارد.
چگونگی کاهش مصرف برق
- تشخیص هوشمند بار موتور: اینورتر بار وارده به موتور را تشخیص داده و متناسب با آن جریان میدهد، که اغلب کمتر از جریان نامی موتور است.
- جبران بار راکتیو: اینورتر با داشتن بانک خازنی، بار راکتیو را جبران کرده و تنها بار اکتیو را از شبکه مصرف میکند، که موجب کاهش قابل توجه جریان مصرفی میشود.
- کاهش جریان در زمان راهاندازی: اینورتر جریان را در زمان راهاندازی به مقدار لازم افزایش و در زمان کار کاهش میدهد، که نتیجه آن کاهش هزینه برق مصرفی است.
- مقابله با جریان کشی بالا: اینورتر جریان بسیار بالایی که در هنگام راهاندازی موتور از شبکه کشیده میشود را کاهش میدهد.
- استفاده از برق تکفاز برای موتورهای سهفاز: اینورتر امکان راهاندازی موتورهای سهفاز با توان تا ۲٫۲ کیلووات را با استفاده از برق تکفاز ۲۲۰ ولت فراهم میکند.
- کاهش توان مصرفی در پمپها و فنها: با کاهش دور موتور، توان مصرفی به شکل قابل توجهی کم میشود.
پارامترهای مهم در خرید اینورتر برق صنعتی
- نوع کاربری: بررسی نوع کاربری سبک یا سنگین اینورتر بر اساس عملکرد الکتروموتور.
- جریان الکتروموتور: تعیین جریان مورد نیاز الکتروموتور برای انتخاب اینورتر مناسب.
- ارتفاع محیطی: تاثیر ارتفاع محیط بر توان اینورتر.
- بررسی برق ورودی: انتخاب اینورتر بر اساس نوع برق ورودی (سه فاز یا تک فاز).
- دمای محیط: تاثیر دمای محیط بر توان اینورتر.
کاربرد گسترده اینورتر یا درایو صنعتی
استفاده از اینورتر در صنایع مختلف امروزه بسیار گسترده شده است. اینورترهای صنعتی، که در کنترل دقیق سرعت موتورها کاربرد دارند، معمولاً به دستگاههایی متصل میشوند که نیاز به شروع کار بدون ضربه دارند.
مثالهایی از دستگاههای متصل به اینورتر صنعتی
- آسانسورها: یکی از مثالهای بارز استفاده از اینورترهای صنعتی در آسانسورها است که با سرعت کنترل شده شروع به حرکت کرده و به آرامی توقف میکنند.
- سایر دستگاهها: از جمله دیگر دستگاههایی که از اینورتر صنعتی استفاده میکنند میتوان به پمپ آب، فنها، نوار نقاله، جرثقیلها، سیستمهای گرمایش و سرمایش، بالابرها، کامپیوترها، وسایل نقلیه و موارد دیگر در صنایع پیشرفته و کارخانهها اشاره کرد.
عوامل موثر بر قیمت اینورتر صنعتی کومارک
قیمت اینورتر صنعتی تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد.
- توان اینورتر: توان اینورتر (کیلووات) یکی از عوامل مهم در تعیین قیمت است.
- نوع ورودی: تفاوت در قیمتها بستگی به این دارد که درایو تک فاز یا سه فاز باشد.
- نوع کاربری: کاربری سبک یا سنگین بودن اینورتر نیز بر قیمت آن تاثیرگذار است.
- برند و کارایی: در انتخاب درایو یا اینورتر، کارایی و اعتبار برند نیز از اهمیت بالایی برخوردار است و باید در کنار قیمت در نظر گرفته شود تا خرید اقتصادی توجیهپذیر باشد.